Yuri Gagarin’in uzaya çıkışının 60.yıl dönümü

Kozmonot Yuriy Gagarin, 60 yıl önce bir pazartesi günü dünyanın yörüngesine 108 dakika kaldığı yolculuğu ile uzay araştırmaları tarihini dönüm noktasına getiren ilk kişi oldu

“Burada, teneke bir kutu içinde oturuyorum; dünyanın oldukça yukarısında. Dünya denen gezegen mavi ve yapacak hiçbir şey yok.”

David Bowie’nin Space Oddity (Uzay Garipliği) şarkısında geçen bu sözleri tarihte ilk kez uzay yolculuğu yapan Gagarin’in nasıl hissettiğini özetliyor olmalı.

2 metrelik çapa sahip, dar bir uzay mekiğiyle Gagarin, bir kozmonottan daha çok bir yolcu olarak uzaya çıktı.

Eğitimli bir çelik işçisiyken askeri pilot olan Gagarin, bir uzay uçuşunda gerekli olan eğitim için binlerce aday arasından seçildi. Testlerinde mükemmel sonuçlar göstermenin yanı sıra, o zamanlar 27 yaşında olan Gagarin’in, bir eve girerken Rusya’da bir gelenek olan ayakkabı çıkarmayı görev için kullanacağı Vostok uzay aracına binerken de yaptığı söyleniyor.

12 Nisan 1961’de Kazakistan’daki Baykonur uzay üssünden kalkarken, Gagarin’in Rusçada ‘hadi gidelim’ demek olan ‘poyehali’ kelimesini söylemesi hiç unutulmayacaktı.

Vostok ile Dünya etrafındaki dönüşünü tamamlaması 108 dakika sürdü. Gagarin güvenli bir şekilde eve döndüğünde, görevinin başarısı, her şey planlanmış olsa dahi plana göre gitmeyen bazı şeyleri ve ne denli riskli bir yolculuğa çıkmış olduğunu geri planda bıraktı.

Birtakım teknik aksaklık arasında, uzay aracı beklenenden daha yüksek bir irtifada yörüngeye girmişti. Fren sistemi arızalanmış olsaydı, Gagarin uzay aracının kendi başına inmeye başlamasını beklemek zorunda kalacaktı. Vostok, 10 gün için yeterli olacak kadar yiyecek, su ve oksijen ile dolu olsa da, yüksek irtifa inişin çok daha uzun olacağı ve Gagarin’in stoklarının tükenebileceği anlamına geliyordu. Neyse ki frenler çalıştı. 

Gagarin, beklenen iniş noktasından kilometrelerce uzakta, Rusya’nın güneyindeki Saratov bölgesinde kapsülünden çıkış yaptı. Genç bir kız ile büyükannesinin patates topladığı bir tarlaya iniş yaptı. Beyaz bir kask ve turuncu bir uzay kıyafeti giyen Gagarin’in, ilk başta genç kız ve büyük annesini Soğuk Savaş dönemi gerginlikleri arasında yabancı bir casus olmadığına ikna etmek için uğraşması gerekti.